شايد در گفت و گوهاي روزانه قدرتي به نام “پيش خواني” يا توانايي افراد براي خواندن ذهن ديگران، به گوش تان رسيده باشد.
ممکن است در بين دوستان و يا نزديکان تان فردي را بشناسيد که به خوبي مي تواند اميال و مقاصد ديگران را درک کند، با آن ها رابطه برقرارکند، اهدافش را پيش ببرد و رفتار اطرافيانش را پيش بيني کند.
جالب است بدانيد که توانايي ذهن خواني در ابعاد وسيع تري به عنوان يکي از مهم ترين مهارت هاي مورد بررسي در روانشناسي تحولي مطرح است.
نظريه ي ذهن که با نام علمي theory of mind شناخته مي شود
به زبان ساده عبارت است از “توانايي فرد براي آگاهي از ذهنيات خود، تاثير ذهنيات و رفتارهاي خود بر ديگران، درک ذهنيات و مقاصد ديگران و توانايي پيش بيني رفتار آن ها”.
در حقيقت مي تواند گفت توانايي ذهن خواني به عنوان يکي از مهم ترين نقاط متمايز کننده ي شناخت و رفتار انسان نسبت به ساير حيوانات مطرح است.
اگرچه در بررسي هاي اوليه در گروه حيوانات نيز شامپانزه ها داراي حدي از نظريه ي ذهن معرفي شدند اما بايد گفت اين مولفه به عنوان نوع منحصربه فردي از توانايي هاي شناختي در گونه ي انسان مطرح است.
خودت را نوازش کن. راهکارهاي طلايي رشد عزت نفس و بهبود روابط
0 ديدگاه
/
ارديبهشت 26, 1398
ادامه مطلب .
نظريه ي ذهن چه کاربردي دارد؟
ما به عنوان موجودي اجتماعي، در حال تعاملات متقابل دوسويه با اطرافيان هستيم.
در اين تعاملات افرادي که از نظريه ي ذهن سالم و رشديافته اي برخوردار هستند مي توانند:
• به راحتي از اهداف و مقاصد ديگران اگاه شوند و در روابط اجتماعي کمتر فريب خواهند خورد.
• در روابط نزديک تر، به کمک اين توانايي خواهند توانست حالات ذهني و احساسي طرف مقابل را درک کنند و واکنش مطلوب و موثر نشان دهند.
• به راحتي با ديگران همدلي مي کنند چرا که مي توانند خود را به جاي آن ها فرض کرده و با آن ها همزاد پنداري کنند.
• مي توانند رفتارهاي ديگران را با درصد کمتري از خطا پيش بيني کنند چرا که مي دانند در ذهن آن ها چه مي گذرد.
• چنين فردي مي تواند شوخي، اخلاقيات، دروغ، دست انداختن، کنايه و فريب را در رابطه با ديگران به خوبي تشخيص دهد و ساده لوح به نظر نرسد.
• از تاثير افکار، رفتار و باورهاي ود بر ديگران آگاه اند بنابراين خواهند توانست از طريق اين آگاهي، تغييرات شناختي، رفتاري و احساسي لازم را در خود ايجاد کنند تا ديگران از رابطه با آن ها احساس رضايت بيشتري کنند.
به عنوان مثال مردي که نمي داند اضافه وزن، نوع خاصي از گويش و يا رفتار تا چه حد براي همسرش آزار دهنده است در حقيقت نظريه ي ذهن مختلي دارد.
مرد ايدآل
در اين حالت ممکن است همسرش بارها در مورد انتظاراتش از مرد ايده آل با او گفت و گو کند، اما نظريه ي ذهن مختل به او اجازه نمي دهد تا انتظارات طرف مقابل را درک کرده و در جهت تحقق آن ها حرکت کند.
در حالت برعکس، فرد برخوردار از نظريه ي ذهن قوي، مي داند که رفتارهايش چه نوع تاثيري بر ديگران خواهند داشت و مي تواند با تغييرات رفتاري اش، روابطش را بهبود دهد.
چنين افرادي ممکن است در تفاوت قايل شدن بين شوخي و جدي، اشتباه کنند و يا در روابط شان به راحتي دست انداخته شوند بدون اينکه متوجه شوند.
• چنين فردي مي تواند تعت و سوء تفاهم هاي ارتباطي را به حداقل برساند چرا که طرف مقابل را درک کرده، با او همدلي مي کند و مي داند در هر وضعيت، کدام شکل از پاسخ مي تواند موثر واقع شود.
• اين فرد نسبت به اين مساله آگاهي کامل دارد که در شرايط تعارض و تنش، هر دو طرف ناراحت و آزرده اند و هرگز دچار اين تصور نمي شود که ” تنها فرد آزرده خودش است و شرايط براي طرف مقابل کاملا آرام و قابل تحمل است”.
نظريه ذهن - منبع:cid.edu
مشاورانه
مشاوره خانواده
مشاوره ازدواج
مشاوره تلفني
مشاوره آنلاين
تست روانشناسي
مشاوره روانشناسي
مشاوره جنسي
اختلال رواني
استخدام روانشناس و روانسنج
منبع تصوير: مرکز ذهن
آيا نظريه ي ذهن قابل ارتقاء است؟
تحقيقات ابتدايي در خصوص نظريه ي ذهن، ريشه در بررسي هاي فلاسفه ي ذهن و کارهاي فلاول و همکارانش دارد.
بر اساس تحقيقات اين دانشمندان، نظريه ي ذهن از ابتداي کودکي شروع به شکل گيري مي کند و مي تواند با انجام تکاليف خاصي ان را رشد و ارتقاء داد.
در بسياري از تعت شويي و يا مشکلات خانوادگي و در مواردي که فرد:
1) از تاثير افکار و رفتار خود بر ديگران آگاه نيست و يا
2) نمي تواند درک درستي از رفتار و احساس طرف مقابل داشته باشد، آموزش نظريه ي ذهن از جانب خانواده درمانگر آشنا به اين نظريه ضروري است.
همچنين در مبتلايان به اختلالات طيف اوتيسم، اسکيزوفرني، اختلال بيش‌فعالي با کمبود توجه (ADHD) و همچنين مسموميت عصبي از سوءمصرف الکل نيز نظريه ي ذهن مختل است.
به اين معنا که فرد نمي تواند متوجه تفاوت اهداف، نيازها، خواسته ها و مقاصد ديگران با خود باشد و در درک علت رفتارهاي متفاوت ديگران و نحوه ي تاثير خود بر محيط عاجز است.
در برخي موارد نيز شرايط آسيب زا مي توانند موجب بروز نقص در اين توانايي فراشناختي پيشرفته شوند؛ در حالي که ديگر توانايي هاي شناختي فرد سالم است.
علوم شناختي و اعصاب و روان
بر اساس نظريه ذهن : چگونه نظريه ي ذهن مان را تقويت کنيم؟
1? کتاب هاي رمان بخوانيد
رمان ابزاري بسيار مفيد براي درک دنياي پديداري ديگران است و به شما کمک مي کند تا در آن واحد، مقاصد، اميال، نيات و رفتارهاي شخصيت هاي متعددي را بررسي و حتي پيش بيني کنيد.
با خواندن رمان مي توانيد نظريه ي ذهن تان را تقويت کنيد و دنياي ديگران را بهتر درک کنيد.
2? دانش تان در خصوص زبان بدن را افزايش دهيد.
زبان بدن به عنوان يک شاخه ي بسيار مهم از دانش مي تواند اطلاعات زيادي در خصوص نظريه ي ذهن فراهم کند.
به عنوان مثال، کسي که در حين صحبت با شما بالا را نگاه مي کند و دستش را به سمت گردنش مي برد، با احتمال بيشتري در حال دروغ گويي است و آگاهي شما از اين علايم مي تواند کمک کند تا از اهداف و مقاصد ديگران بيشتر آگاه شويد.
3? شنونده ي فعالي باشيد/
به هنگام شنيدن تلاش کنيد تا خودتان را به جاي طرف مقابل تان بگذاريد.
ماهر شدن در اين زمينه نيازمند آن است که بتوانيد درک پديدارشناسانه تان را گسترش دهيد که آن هم مستم استفاده از روش هايي مانند مطالعه رمان است.
4? خودآگاهي تان را ارتقا دهيد.
توجه داشته باشيد که بخشي از نظريه ذهن عبارت است از “توانايي فرد در آگاهي از احساسات، افکار و رفتار خود و آگاهي از تاثير هر يک از مولفه هاي ذکر شده بر ديگران”.
به اين منظور لازم است تا از فن “عمل و عکس العمل” استفاده کنيد.
به عنوان مثال از خودتان بپرسيد ” من چگونه مي توانم با ظاهرم بر ديگران تاثير بهتري بگذارم؟”، “بلند و انفجاري صحبت کردنم چه تاثيري بر اطرافيانم دارد؟، “طرف مقابلم چه احساسي دارد وقتي که من از کوره در مي روم و داد مي زنم؟ ”
ممکن است در برخي موارد نياز داشته باشيد تا در خصوص تاثيري که افکار، احساسات و رفتارتان بر ديگران مي گذارد سوال کنيد تا بتوانيد آن ها را بهبود دهيد.
درون نگري و توجه به جزييات افکار و رفتار نيز مي تواند به شما در بهبود نظريه ي ذهني تان کمک کند.
5? به روانشناس مراجعه کنيد.
در صورتي که احساس مي کنيد در حيطه ي خاصي مانند قبولي در مصاحبه ي شغلي، رابطه با همسر، رابطه با دوستان صميمي و
دچار مشکلات عديده اي هستيد و نمي توانيد از نظريه ي ذهن به شکل صحيح استفاده کنيد به مشاور و يا روانشناس مراجعه کنيد تا از طريق اندازه گيري دقيق توانايي ذهن خواني و مهارت آموزي به شما کمک کند.
ممکن است مشکلات مانند عدم کنترل خشم و يا اضطراب نيز استفاده صحيح از نظريه ي ذهن را مختل کند که نيازمند بررسي تخصصي است.
بخاطر داشته باشيد که رشد نظريه ي ذهن امري تدريجي، زمان بر، نيازمند پشتکار و صبر است و مي تواند روابط شخصي و بين فردي تان را تا حد زيادي تحت تاثير قرار دهد.
منبع :تحول ارتباطات با استفاده از نظريه ذهن (TOM)- مشاورانه
درباره این سایت